درب کابین 

درب در یک سیستم آسانسور ، به طور همزمان دارای دو جنبه ایمنی و تزئینی است. در نتیجه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد، در ضمن باید در هنگام نصب آن مانند قسمتهای دیگر مکانیکی آسانسور، دقت زیادی انجام پذیرد، زیرا کمترین بی دقتی ممکن است موجب تحمیل زیان های مالی فراوانی شود. 

 

انواع درب : 

درب آسانسور، از لحاظ مکانیکی به 3 دسته کلی ، درب ساده ( کابین بدون درب ) ، نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک تقسیم شده ، این درب ها از لحاظ الکتریکی به گونه های متنوع دیگری تقسیم می شود که در جدول زیر مشاهد می گردد : 

 

انواع درب آسانسور

ردیف	نوع درب	نوع موتور	درایو کنترل	درب طبقه	درب کابین	نوع حرکت	توضیحات
1	درب ساده	ندارد	ندارد	لولایی	ندارد	لولایی	-
2	نیمه اتوماتیک سماتیک	24VDC	دارد	لولایی	کشویی	چپ بازشو - راست بازشو	-
3	نیمه اتوماتیک اتوبوسی	24VDC	دارد	لولایی	اتوبوسی	تاشو (آکاردئونی)	-
4	تمام اتوماتیک سماتیک	24VDC	دارد	کشویی	کشویی	تلسکوپی: راست بازشو - چپ بازشو  سانترال : وسط بازشو	-
5	نیمه اتوماتیک سه فاز	سه فاز   380V	ندارد	لولایی	کشویی	چپ بازشو - راست بازشو	ترانس 3 فاز 380 -96
6	تمام اتوماتیک 3 فاز	سه فاز  380V	ندارد	کشویی	کشویی	تلسکوپی: راست بازشو - چپ بازشو  سانترال : وسط بازشو	ترانس 3 فاز 380 -96
7	نیمه اتوماتیک 3 فاز	سه فاز  380V	دارد	لولایی	کشویی	چپ بازشو - راست بازشو	فرماتور - سلکوم
8	تمام اتوماتیک 3 فاز	سه فاز 380V	دارد	کشویی	کشویی	تلسکوپی: راست بازشو - چپ بازشو  سانترال : وسط بازشو	فرماتور - سلکوم
9	نیمه اتوماتیک	تک فاز    220V	دارد	لولایی	کشویی	چپ بازشو - راست بازشو	فرماتور - سلکوم
10	تمام اتوماتیک	تک فاز  220V	دارد	کشویی	کشویی	تلسکوپی: راست بازشو - چپ بازشو  سانترال : وسط بازشو	فرماتور - سلکوم

 

توضیح : 

اگرچه سماتیک ، فرماتور ، سلکوم و ... نام های شرکت های سازنده اروپایی درب است اما به طور کلی به واژه های مناسی برای نامیدن نوع درب با ویژگی های مشخص تبدیل شده از این رو از این نام ها در جدول فوق استفاده شده است. 

 

 

 

- منحنی عملکرد : 

درب هایی که مجهز به درایو کنترل هستند، می توانند حرکت لته های درب را در بهترین حالت ممکن کنترل نمایند. عواملی مانند سرعت بسته و باز شدن درب، حساسیت در مقابل نیروهای مخالف هنگام بسته شدن که می تواند در اثر برخورد لته درب با بدن مسافرین باشد و از امکاناتی است که در یک سیستم کنترل درب فراهم می آورد. 

 

 

یکی از پیچیدگی های عملکرد کنترل درب اتوماتیک ، ناهمسان بودن ویگژگی های مکانیکی درب های طبقات می باشد. اگرچه در این درب ها از لحاظ ظاهری کاملا مشابه یکدیگر می باشند، اما ویژگی های مکانیکی آن ها مانند مقاومت فنر ، اصطکاک قسمت های مکانیکی و ... موجب می شود که کنترل سرعت این گونه درب ها دشوارتر شود. 

 

این موضوع هنگامی خود را نمایان می کند که به طور مثال دمای طبقه ای با طبقات دیگر ساختمان مقفاوت می باشد، برای رفع این مشکل کنترل حلقه بسته سیستم سردرب پیشنهاد میگردد. به این ترتیب که از سرعت و کان درب در هر لحظه ای نمونه گیری شده در کنترل درب دخالت داده شود. 

 

نمایشگر جهت 

در همه طبقات و کابین ، برای نمایش جهت حرکت از دو عدد لامپ یا دیود نوری استفاده می شود. این لامپ ها در شستی احضار نصب شده، فرمان خود را مستقیما از تابلوی کنترل دریافت می کنند. 

در ماتریس های نقطه ای ، با تولید علامت پیکان به سمت بالا وپایین و حرمت دادن آن در دو جهت ، حرکت کابین و جهت آن نمایش داده شده، حس حرکت به بیننده القا می شود. لامپ های جهت معمولا توسط کنتاکتورهای جهت یا رله های خاصی که برای همین منظور در تابلوی کنترل قرار گرفته اند تحریک می شوند. در برخی از تابلوهای کنترل لامپ های جهت پس از جذب شدن کنتاکتورها روشن می شود، در این روش روشن شدن کنتاکتور بیانگر حرکت کابین بوده ، اما عیب آن این است که پیش از به حرکت آمدن کابین ماسافر از جهت آن مطلع نخواهد شد. در روش دیگر لامپ های جهت با رله های خاصی پیش از به حرکت در آمدن کابین روشن می شود، اما عیب آن این است که مسافران در طبقات دیگر در حرکت یا عدم حرکت کابین دچار تردید می شوند. 

نمراتور ماتریس نقطه ای

 

در این روش از تعدادی LED در یک ماتریس نقطه ای قرار گرفته است، استفاده می شود.

این ماتریس ها در ابعاد مختلف ساخته می شوند، اما متداولترین آن ها 7*5 می باشد. 

 

 

برای نمایش علائم بر روی ماتریس های نقطه ای نیاز به مدارات واسط پیچیده ای داریم که توسط کارخانه های سازنده صفحه شستی به همراه ماتریس ها ارائه می شوند. نکنه مهم در این رابطه هماهنگی بین این مدارات راه انداز و تابلوی فرمان اصلی آسانسور می باشد. 

 

 

نمراتور 7 سگمنت

با پیشرفت صنعت الکترونیک دهه های اخیر ، نمایشگرها هم دچار دگرگونی های اساسی شده اند و دیودهای نوری یا همان LED ها نقش مهمی را در این خصوص ایفا می کنند.

 

نمایش مکان کابین به کمک دیودهای نوری دارای مزایای زیر است : 

 

1. انعطاف پذیری بالا در تغییر نمایش اعداد و برخی حروف ها 

 

2. مصرف برق کم 

 

3. قابلیت نصب در همه طبقات یک ساختمان 

 

4. بدون محدودیت در تعداد طبقات 

 

5. بدون نیاز به نور محیط

 

6. عمر نامحدود 

 

7. متنوع و مشتری پسند 

 

این نمایشگرها به دو گروه کاتد مشترک و آند مشترک تقسیم می شوند. در صنعت اسانسور  بیشتر از نوع آند مشترک استفاده می شود. در ضمن نحوه اتصال نمایشگرهای طبقات به ییکدیگر به شکل موازی می باشد.  در اینگونه نمایشگرها ، علاوه بر موقعیت کابین ، اطلاعات دیگری نیز به مسافر ارائه می شود، به عنوان مثال باز بودن درب را با چشمک زدن و یا نمایش d , o به طور متوالی به نظر می رسد. 

 

 

 

نمراتور و لامپ جهت

در یک آسانسور لامز است که مسافرین داخل کابین و افرادی که در طبقات به انتظار ایستاده اند، هر لحظه از مکان کابین مطلع شوند. این موضوع همواره یکی از دغدغه های طراحان سیستم های کنترل بوده است و از انجا که تشخیص و نمایش مکان کابین در چاه به نوعی به هم وابسته هستند، با تغییر روش نمایش هم دچار دگرگونی می شود. 

 

1. نمایشگر لامپی : 

در این روش برای نمایش مکان کابین ، به ازای هر طبقه یک لامپ وجود دارد که در روی قاب خارجی و داخل آن ، نام یک مکان طبقه حک شده است. به طور مثال 1.2.GF با حرکت کابین در امتداد مسیر چاه، لامپها یکی پس از دیگری روشن و خاموش شده ، مکان کابین به استحضار بیننده می رسد. البته در موارد نیز یک لامپ در کنار یا اطراف شستی احضار داخل کابین به عنوان نمایشگر مکان کابین استفاده می شود. 

 

 

این روش معایب زیادی دارد : 

1. بالا بودن جریان مصرفی لامپ ها ، به طوری که برای روشن نمودن انها نیاز به کنتاکت رله می باشد. 

 

2. انعطاف پذیری بسیار کم در تغییرات علائم قابل نمایش برای تغییر در علائم نیاز به ایجاد تغییر کل ساختار نمایشگر است. 

 

3. محدودیت استفاده در تعداد طبقات بالا. برای نمایش طبقات در آسانسورهای بلند مرتبه مانند 50 طبقه ، مشکلات زیادی پیش می آید. 

 

4. محدودیت نصب در همه طبقات بنا به دلایل 1 و 3 ، امکان نصب این گونه نمراتورها در همه طبقات وجود ندارد. 

 

5. عمر محدود 

 

سیم کشی نمراتورهای لامپی - به تعدد سیم کشی ها پیچیدگی آن دقت کنید.

یک نمونه سلکتور نمراتور لامپی تابلوهای رله ای قدیمی 

 

ایجاد شماره طبقه به صورت فلزی و روشن شدن لامپ در کنار آن 

 

 

2. نمراتورهای ساعتی :

در این نوع نمراتور، از یک صفحه نیم داره ، یک عقربه و تعدادی عدد و حرف تشکیل شده است. منایش شماره طبقه مانند ساعت توسط عقربه مربوطه انجام میشود. حرکت کابین موجب حرکت سیم بکسل و یا زنجیر نازکی شده، در نهایت چرخ دنده های ظریفی را به چرخش در می آورد که موجب حرکت عقربه میگردد. 

 

این روش هم دارای مشکلات زیر است : 

 

1. انعطاف پذیری بسیار کم در تغییرات علائم قابل نمایش  ، برای تغییر در علائم نیاز به ایجاد تغییر در کل ساختار نمایشگر است. 

 

2. محدودیت استفاده در تعداد  طبقات بالا . برای نمایش طبقات در آسانسورهای بلند مانند 50 مشکلات زیادی پیش می آید. 

 

3. محدودیت نصب در همه طبقات . بنا به دلایل 1 و 3 امکان نصب این گونه نمراتورها در همه طبقات وجود ندارد. 

 

4. عمر محدود 

 

5. نیاز به روشنایی محل 

 

نحوه چیدمان آهنرباهای دورانداز و توقف آسانسور

سنسور طبقات : 

سنسور طبقات آسانسور از یک سنسور مغناطیسی تشکیل شده است. سنسور مغناطیسی این قطعه علاوه بر موارد ذکر شده دارای یک نوع آهنربای دیگر نیز می باشد. این آهنربا می تواند از نوع گرد، تخت و یا دورانداز باشد.

آهنربای دورانداز بایستی سرعت حرکت اتاقک را کنترل کند. در صورتی که سنسور مغناطیسی از آهنربای گرد تشکیل شده باشد، در هنگام گذر از هریک از قطب های آهنربا تغییر وضعیت می دهد. این آهنربا تا زمان گذر آهنربای بعدی وضعیت خود را حفظ کرده و تغییری در آن ایجاد نمی کند.

در این نوع آهنربا طرفی که دارای رنگ مشکی است، قطب S و طرفی که دارای رنگ قرمز است قطب N قرار گرفته است. ساختار سنسور مغناطیسی‌ای که دارای آهنربای تخت است به گونه‌ای است که در هنگام عبور از کنار آهنربا بار اول کنتاکت باز می شود. پس از عبور دوباره از مجاورت آهنربا کنتاکت بسته خواهد شد.

 

 

کنتاکت دو شاخه درب کابین :

- برای اطمینان از بسته بودن درب کابین هنگام حرکت این کنتاکت بر روی آن قرار می گیرد. این کنتاکت نباید از نوع میکروسوئیچی باشد بلکه باید به صورت دو قطعه جدا شونده از هم ساخته شده باشد. 

 

 

کنتاکت دو شاخه درب طبقات :

تک تک درب طبقات دارای کنتاکتی برای قرار گرفتن در مسیری سری استپ هستند. 

 

- برای آن که کابین اجازه حرکت را دریافت کند لازم است که همه درب ها بسته باشند. 

 

- به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی و با پل نمودن کنتاکت دو شاخ درب طبقات امکان برخورد کابین با سر نصاب افزایش می یابد. به این ترتیب که پس از پل کردن کنتاکت درب ، امکان دارد کابین در اثر اعمال شستی جدیدی از بالا به پایین به حرکت در آدمه تجهیزات زیرین کابین به سر نصاب برخرود کند. 

درباره ی کنتاکت دو شاخ درب های لولایی طبقات به موارد زیر توجه کنید : 

1. طبق استاندارد، ولتاژ سری استپ و IP کنتاکت ها تعریف شده است. 

 

2. گاه به دلیل کثیف شدن کنتاکت های دو شاخ درب های لولایی سری استپ قطع می شود. 

 

3. نصب صحیح کنتاکت دو شاخ درب های لولایی بسیار مهم می باشد. 

 

4. پشت کنتاکت دو شاخ ، یک فنر نصب می شود تا در حین حرکت کابین در صورتی که درب طبقه ای تکان داده شد، موجب توقف آن نگردد.

 

آسانسورهای خاص - آسانسور شیب دار

آسانسور شیب دار :

آسانسورهای شیب دار سال های طولانی است که برای دسترسی به آپارتمان ها و ساختمان ها، هتل ها و در سواحل کنار تپه ها و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. انواع قدیمی آنها زیر مجموعه استانداردهای تراموا و قطارها اجرا شده و مورد استفاده قرار گرفتند. اما امروزه با وجود استفاده از قطعات آسانسور کماکان تحت کد های فوق اجرا می شوند. 

 

آسانسور شیب دار که دارای یک موتور الکتریکی است بر اساس آسانسور کششی با وزنه تعادل و یه به صورت کشش مثبت در طبقات تعریف شده کار می کند. این آسانسورها دارای کابین حمل بار است که توسط سیم بکسل یا زنجیر کشیده می شود و از طریق ریل های راهنما در مسیر شیب دار تحت زاویه 15 تا 75 درجه نسبت به خط قائم و بدون محدودیت طول مسیر حرکت میکند. آسانسورهای شیب دار جدید باید بر اساس استاندارد EN81-1 , EN81-22 نصب و اجرا گردند. 

 

در شکل زیر یک نمونه از این آسانسور را مشاهده می کنید. 

 

سرعت این آسانسورها معمولا تا 2/5 متر بر ثانیه است ولی در ححالت های خاص میتواند تا 4 متر بر ثانیه نیز افزایش یابد. در همه ی این سرعت ها عامل شتاب تند شونده و کند شونده به خصوص هنگام عمل کردن ترمز اضطراری باید به گونه ای باشد که ششتاب افقی وارده بر مسافر حداقل خطر سقوط احتمالی را داشته باشد. ظرفیت کابین معمولا در سرعا 1 متر بر ثانیه بین 4 تا 100 نفر را میتواند جابجا کند و ظرفیت های تا 40 نفر سرعت 4 متر بر ثانیه نیر می رسد. 

امروزه با به کارگیری سیستم کنترل دور و فن آوریهای الکترونیکی در تابلوهای برق امکان کنترل سرعت و نرمی حرکت و تغییرات شتاب و توقف مهیا است. در مسیر طولانی از آسانسور  شیب دار در کنار پله برقی نصب می گردد تا اشخاصی که نمیتوانند از پله برقی استفاده کنند و یا برای حمل ویلچرهای معلول از آنها بهره برداری گردد. معمولا در این مورد سرعت آنها کمتر از سرعت پله برقی است تا مسافرین احساس ناراحتی نکنند. 

 

آسانسورهایی با چرخ دنده محرک و شانه (Rack and Pinion) :

عمده تجهیزات در این نوع آسانسورها شامل یک میله دندانه دار (شانه) سرتاسری است که روی ستون نصب می شود و جنس آن از فولاد مخصوص می باشد و همچین چرخ دنده یا چرخ دنده هایی است که توسط یک شبکه به آهن کشی و قاب فلزی که در داخل چاه یا فضای آزاد ساخته شده است محکم میگردند. 

 

قاب فلزی نگهدارنده سریعا ساخته شده و بنا میگردد و برای اجرای آن از روی سقف کابین استفاده می شود. جهت اجرا آهن کشی و ریل ها دیگر نیازی به داربستزدن در داخل چاه آسانسور نیست. معمولا جهت محافظت سطح آن از گالوانیزه گرم پوشش داده می شود. در این نوع آسانسور هیچ گونه محدودیت ارتفاع وجود ندارد. امروزه بیشترین طول شناخته شده این آسانسورها 640 متر است. 

 

بیشترین کاربرد این نوع آسانسورها در کارخانجات ، محل هایی که بار سنگین در آنها حمل میگردد و آسانسورهای خودروبر است. این آسانسورها تا ظرفیت 2000 کیلوگرم دارای یک شبکه نگهدارنده فلزی هستند و در این حالت یوک کابین به صورت لیفتراکی خولهد بود. معمولا آسانسورهای چرخنده و شانه دندانه دار دیواره ی حایل و چاه ندارند و بیشتر در خارج ساختمان در هوای آزاد اجرا می گردند. 

 

هیچ گونه قواعدی در اجرای دقیق آهن کشی و نصب ریل در استانداردها وجود ندارد. امروزه این آسانسورها در ساخت ساختمان های خاص از جمله ساختمان هایی که دارای انحنا هستند، معادن و در ساخت و ساز ساختمان های بلند به کار گرفته میشود. 

 

 

 

 

آسانسورهای (Rack and Pinion) بیشتر در محل هایی مورد استفاده قرار میگیرند که نیاز است بار سنگینی جابجا کنند. اصولا این نوع آسانسورها تا ظرفیت 2000 کیلوگرم با یک شبکه فلزی مهار کننده دو عدد می باشد. در آسانسورهایی که دارای دو شبکه مهارکننده هستند کلیه نیروها به کف چاه منتقل میگردد و کمترین نیروی افقی به سازه ساختمان منتقل می شود. ابعاد کابین این نوع آسانسورها همانند آسانسورهای کششی و هیدرولیک از استاندارد های مربوطه تعیین میگردد. 

نیروی محرکه این آسانسورها توسط یک چرخ دنده یا چند چرخ دنده که نیروی خود را از یک موتور الکتریکی میگیرند تامین می شود. این چرخ دنده ها در سراسر مسیر حرکت با دنده ها ( شانه) درگیرند و با حرکت آنها کابین به حرکت در می آید.